Verzoening na verstoting

Het is mei 1994, ik ben dertien jaar oud. Met mijn moeder zit ik op het politiebureau om aangifte te doen van mishandeling. Mijn vader heeft mij geslagen na een ruzie met mijn jongere broertje en voor mijn moeder is de maat vol, ze eist van mij dat ik aangifte doe tegen mijn vader. Ik wil niet, ik durf niet, maar tegen de eisen van mijn moeder kan ik niet op. De handen van mijn vader zitten inderdaad los, regelmatig krijg ik een klap, soms meerdere. Ik haat mijn vader, hij is slecht voor mij. Hij is slecht voor mijn moeder en we moeten bij hem vandaan.

Gered

Wat ik toen niet wist, was dat mijn moeder de echtscheidingsprocedure al in gang had gezet toen ik aangifte deed van mishandeling. Een daadwerkelijke aangifte was voor haar voordelig in de voogdijstrijd die er aan zat te komen. Ze had al veel voorbereid en uitgedacht. Het beeld van wie mijn vader was en de manier waarop ik hem ben gaan haten, is op subtiele wijze gevoed en heeft zich in mijn hoofd vastgezet. Een maand na de aangifte zijn we verhuisd naar een andere woning. Mijn vader bleef alleen achter in het oude huis. In het nieuwe huis hebben we staan dansen op de tafel, feestgevierd, gelachen en gezongen. Eindelijk waren we bevrijd van de tiran, van de gevangenis waar we ons in bevonden, we waren eindelijk vrij. Mijn moeder had mij gered uit de klauwen van mijn vader, zo zei ze het altijd. Maar ik was niet bevrijd, ik zat volkomen vast in het kluwengezin waar ik onderdeel van was, alleen zag niemand dat en ik zelf ook niet.

Gebroken

Gisteravond werd de documentaire ‘Gebroken’ uitgezonden op NPO2. In deze docu wordt belicht wat de impact is op je leven, wanneer één van je ouders na een scheiding uit je leven verdwijnt door toedoen van de andere ouder. Dit wordt ouderverstoting genoemd. Voor mij enorm confronterend, omdat in mijn leven exact hetzelfde is gebeurd. Mijn vader verdween uit mijn leven toen ik dertien jaar oud was door toedoen van mijn moeder. We zagen elkaar in de acht jaar die volgde vrijwel alleen nog maar in de rechtbank, wanneer ik als geparentificeerd kind mijn moeder bijstond in de zoveelste rechtszaak die ze tegen mijn vader had aangespannen. Ook de naam van mijn vader verdween letterlijk uit mijn leven, mijn achternaam werd veranderd in de achternaam van mijn moeder. Wederom vierden we feest, we waren eindelijk echt los van die familie. Mijn vader bleef gebroken achter.

Waarheidsvinding

Je zou zeggen dat het hele arsenaal aan hulpverlening, dat bij ons gezin betrokken was in de jaren rondom de vechtscheiding van mijn ouders, enigszins weet had moeten hebben van de chaos die gaande was. Niets was echter minder waar. Veilig thuis was er in die tijd nog niet, wel kreeg ik te maken met de Raad voor de Kinderbescherming, een gezinsvoogd, gezinshulpen, kinderrechters, thuisbegeleiding, maatschappelijk werk, schoolpastoraat en gezinstherapeuten. Geen van allen hebben ze er echt doorheen geprikt of wat aan de situatie veranderd. Mijn moeder stagneerde alle hulpverlening, maar kreeg het wel steeds opnieuw voor elkaar om het volkomen logisch te laten lijken in haar voordeel. Mijn vader reageerde vanuit onmacht. Nee, hij deed niet alles goed, hij zag niet wat zijn kinderen echt nodig hadden, maar hij had wel het beste met zijn kinderen voor. Als hij op de juiste manier was ondersteund had hij zijn vaderrol veel beter kunnen omarmen. Maar er werd niet aan waarheidsvinding gedaan. Nog steeds niet, begrijp ik uit de vele schrijnende verhalen die ik om me heen lees en hoor. De hulpverlening sloeg in ons gezin keer op keer de plank mis en met de jaren ging ik mijn vader steeds meer haten en afstoten. Dat het lang geleden ook goed tussen ons was geweest werd volkomen uit mijn geheugen gewist, ik had alleen nog maar slechte herinneringen aan hem.

Indoctrinatie

Toen ik begin 20 was en zelf was vastgelopen in het leven, begon ik de puzzelstukjes van mijn ingewikkelde levenspuzzel aan elkaar te leggen. Ik begon te zien dat de manier waarop ik naar mijn vader keek misschien niet klopte. Ik was volkomen geïndoctrineerd door mijn moeder. Loskomen van wat mij verteld was en van wat er nou eigenlijk klopte aan alle vertelde verhalen, zou nog jaren en jaren in beslag nemen. Ik raakte volkomen in de war en helemaal gebroken, want er bleek zoveel in mijn leven niet waar te zijn of te kloppen. Het was ook moeilijk om mijn eigen aandeel onder ogen te komen en te erkennen dat ik met mijn gedrag mijn vader pijn had gedaan. Daarnaast was het makkelijker om mijn vader te haten en dat verhaal voor waarheid aan te blijven houden, dan het echte verhaal te willen zien. Daarmee verdween namelijk ook de vaste grond onder mijn voeten, mijn echte levensverhaal moest opnieuw geschreven worden. Ik belandde in een jarenlang rouwproces, ik had tijd en ruimte nodig om boos te kunnen zijn, verdriet te kunnen hebben, kwalijk te kunnen nemen en met mijzelf en het leven in het reine te komen.

Vernieuwing van mijn denken

In mijn boek beschrijf ik uitgebreid het proces van de verzoening met mijn vader. Dit is namelijk uiteindelijk gebeurd. Ik heb mijn boek mede om deze reden ook de subtitel gegeven: ‘Mijn reis naar bevrijding door vernieuwing van mijn denken’. Door de constante vernieuwing van mijn denken is het me gelukt om oude pijn te overstijgen, los te laten en mijn gedachten blijvend te vernieuwen. Ik moest loskomen van de negatieve gedachten die zich in mijn hoofd over mijn vader hadden gevormd. Ik was niet anders naar mijn vader gaan kijken, als ik mezelf niet de ruimte was gaan geven om in alle eerlijkheid te kijken naar wie hij echt is en naar wie ik ben. Ik was niet anders naar mezelf en mijn eigen gedrag gaan kijken als ik mijn denkproces niet had vernieuwd en daar onderzoek naar had gedaan.

Vergeving en verzoening

Met mijn vader heb ik al jaren weer goed contact. In het afgelopen jaar liet ik de naamswijziging ongedaan maken, ik heb mijn geboortenaam weer terug. Afgelopen week spraken mijn vader en ik samen voor een groep over vergeving en verzoening. We vertelden samen ons verhaal, dat was bijzonder. Vooral ook omdat ons verhaal een verhaal is, waar ruimte is voor de pijn die we beiden hebben gevoeld en voor verdriet over wat er is geweest. Waar plaats is om te rouwen over dat wat er niet was en had kunnen zijn, maar waar ook blijdschap is over wat we nu wel samen hebben. De jaren die geweest zijn hebben hun sporen zeker nagelaten. We kunnen de jaren niet meer overdoen, we kunnen het nu wel samen doen. Ik wilde beter worden, niet bitter. Dat is een keuze.

‘One of our greatest freedoms is how we react to things’

De grootste vrijheid die jij jezelf kunt geven is hoe jij reageert op situaties.

Waar kies jij voor?